A, B, C… znakowania, czyli – przecież mój pies się nie zgubi!

Żaden statystyczny właściciel psa, kota lub innego zwierzaczka, kupując go i przygotowując mu miejsce w swoim domu, nie zakłada pesymistycznego scenariusza, w którym pupil ucieka spłoszony czymś podczas spaceru, ginie czy zostaje skradziony. Nie bierzemy pod uwagę wszystkich niepożądanych zdarzeń do czasu, aż podobna sytuacja dotyka nas bezpośrednio i kiedy często na podjęcie działań profilaktycznych bywa za późno. Niestety, tego typu wydarzenia miewają miejsce i to dużo częściej niż można byłoby się tego spodziewać. Może zatem warto zapobiegać niektórym spośród nich i podjąć kilka prostych działań, które uchronią nas a przede wszystkim psa czy kota przez skutkami naszej niefrasobliwości oraz braku wyobraźni.

Obecnie istnieje wiele ogólnie dostępnych metod znakowania zwierząt domowych, od najbardziej tradycyjnych, analogowych po wyspecjalizowane metody oparte na rozwiązaniach elektronicznych. Różnią się one zarówno zastosowaną techniką, jak i skutecznością niemniej bez względu na to, którą z nich wybierzemy, zawsze będzie ona skuteczniejsza i lepsza dla naszego pupila niż brak jakiejkolwiek formy zabezpieczenia!

SPOSOBY ZNAKOWANIA ZWIERZĄT

1.      ADRESÓWKA, IDENTYFIKATOR

Jest i najprostszym i najbardziej rozpowszechnionym sposobem zwłaszcza wśród psów i kotów nierasowych. Najczęściej wykonana jest w formie metalowego lub silikonowego breloka przypinanego do obroży lub aplikacji na obrożę, z wygrawerowanymi danymi kontaktowymi właściciela, czasami imieniem psa. W szerokiej ofercie adresówek można także nabyć zaopatrzone w diody świetlne, które pozwalają na lokalizowanie zwierzęcia po zmierzchu.

ZALETY:

• Łatwość i prostota stosowania, możliwość dostosowania kosztu oraz formy do możliwości oraz oczekiwań właściciela. Obecnie na rynku dostępna jest szeroka gama zawieszek, breloków, tabliczek, skręcanych tubek w których umieszcza się kartkę z danymi zwierzęcia, stosowanych także w celach dekoracyjnych itd.;
• W przypadku znalezionego zwierzęcia stwarza ona możliwość nawiązania szybkiego kontaktu z właścicielem.

WADY:

Niestety, ten typ znakowania charakteryzuje również szereg niekorzystnych aspektów;

• Możliwość zagubienia przywieszki/adresówki
• Jej nietrwałość i podatność na zniszczenia

Adresówka nie odniesie również oczekiwanego skutku w przypadku kradzieży lub przywłaszczenia psa, gdyż z łatwością może zostać usunięta a kwestia udowodnienia własności psa stanie się niemożliwa.

Posiadanie identyfikatora stanowi natomiast idealne uzupełnienie innej formy znakowania, usprawniając ją i ułatwiając identyfikację psa.

2.      TATUAŻ

Tatuowanie jest metodą zarezerwowaną dla hodowców zwierząt rasowych. W przypadku szczeniąt, tatuaż jest wykonywany najczęściej przez lekarza weterynarii posiadającego uprawnienia nadane mu przez dany Związek Kynologiczny albo przez pracownika Związku Kynologicznego - przed przeglądem hodowlanym miotu. Umieszczany jest, w zależności od rasy oraz oddziału przynależności - w uchu lub lewej pachwinie.

Numer tatuażu składa się z jednej wielkiej litery oraz trzech cyfr. Schemat kodu oraz litera – umieszczana przed lub za liczbą - są przypisane do konkretnego oddziału ZKwP.

000A - Białystok
B000 - Bielsko - Biała
000B - Bydgoszcz
C000 - Bytom
000C - Chojnice
D000 - Chorzów
000D - Częstochowa
E000 - Gdańsk
000W - Gdynia
000E - Gorzów Wielkopolski
F000 - Grudziądz
000F - Inowrocław
G000 - Jelenia Góra
000G - Kalisz
H000 - Katowice
000H - Kielce
J000 - Koszalin
000J - Kraków
X000 - Krosno
Z000 - Legnica
Y000 - Leszno
K000 - Lublin
000K - Łódź
L000 - Nowy Sącz
Q000 - Nowy Targ
000L - Olsztyn
M000 - Opole
000M - Płock
N000 - Poznań
U000 - Przemyśl
000Y - Racibórz
000U - Radom
000T - Rybnik
000N - Rzeszów
000Z - Słupsk
P000 - Szczecin
000P - Toruń
R000 - Wałbrzych
A000 - Warszawa
W000 - Włocławek
000R - Wrocław
S000 - Zabrze
000S - Zakopane
T000 - Zielona Góra

Wszystkie numery tatuaży są, nadawane przez Związek Kynologiczny w Polsce, przypisane do konkretnego psa i ewidencjonowane w dokumentacji związków i niepowtarzalne. Dzięki takiemu systemowi możliwa jest identyfikacja znalezionego psa w macierzystym oddziale związku.

W przypadku zatem znalezienia psa z tatuażem powinniśmy zgłosić ten fakt do Związku Kynologicznego, który pomoże nam odszyfrować symbol i znaleźć właściciela lub hodowcę.  Związek Kynologiczny będzie również pomocny w odczytywaniu tatuaży zagranicznych z uwagi na rejestrowanie psów rasowych sprawdzanych do Polski z zagranicy w celach hodowlanych.

ZALETY:

• Dzięki niepowtarzalności, braku możliwości zafałszowania numeru tatuażu i przy jego dobrej czytelności, tatuaż stanowi skuteczną metodę identyfikacji zarówno w przypadku zaginięcia, jak i bezprawnego przywłaszczeni psa

WADY:

• tatuaże z wiekiem stają się mało czytelne i trudne do identyfikacji. Dotyczy to często np. suk, które rodziły, posiadających tatuaż w pachwinie.
• numer tatuażu umożliwia identyfikację psa za pośrednictwem ZK lecz nie wskazuje bezpośredniemu znalazcy danych właściciela psa co w znaczący sposób komplikując i wydłużając proces znajdowania właściciela.

3.      CHIPOWANIE

Chipowanie jest zabiegiem cechującym się największą trwałością i skutecznością. Polega on na implantacji mikrochipa do organizmu zwierzęcia za pomocą jednorazowego zestawu, w skład którego wchodzi strzykawka z igłą oraz zamieszczony w niej mikrochip. Transponder (mikrochip) zaprogramowany jest na stałe 15 cyfrowym numerem o ustalonym schemacie gdzie każda liczba posiada swoje znaczenie:

  Według idei znakowania zwierząt numer mikroczipa musi być niepowtarzalny gwarantując absolutną identyfikowalność. Przydzielony przez ICAR kod numeryczny nie ma żadnego powiązania z jakością techniczną samego transpondera ani też miejscem jego produkcji a każdy, wyprodukowany zgodnie z normami ISO mikroczip bez względu na to, jaki posiada kod unikatowy, jest urządzeniem dopuszczonym do użytku i całkowicie bezpiecznym dla zwierzęcia oraz gwarantującym dożywotnią identyfikację.

Aplikacja mikroczipa do organizmu zwierzęcia przypomina podanie zastrzyku i powinna zostać przeprowadzona w okolicy szyi lub pomiędzy łopatkami. Są to miejsca standardowo sprawdzane podczas rutynowej kontroli numeru mikroczipa. Przeprowadzony przez wykwalifikowanego lekarza weterynarii zabieg jest bezpieczny i bezbolesny. Wszczepiony chip pełni swoją funkcję do końca życia zwierzęcia; nie traci on swoich właściwości w związku z czym nie posiada ograniczonego okresu ważności. Jego budowa oraz użyte materiały zapobiegają przemieszczaniu czy odrzuceniu chipa przez organizm.

Aby mikrochip spełniał należycie swoją funkcję czyli gwarantował odnalezienie właściciela konieczne jest zarejestrowanie w bazie prowadzącej rejestr informacji odnośnie wszelkich danych zwierząt zachipowanych. W przypadku zachipowanego zwierzęcia, którego kod numeryczny nie został zarejestrowany, nie ma możliwości odnalezienia właściciela zaś mikroczipa służy jedynie jako urządzenie identyfikacyjne na podstawie porównania numeru chipa z załączonym kodem kreskowym. Nie przynależąc do żadnej  ewidencji swoją skutecznością chip, ustępuje nawet formie znakowania jaką jest tatuaż, dlatego też tak istotne jest zarejestrowanie go w adekwatnej bazie. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż nie zawsze lekarze weterynarii dokonują tej formalności, toteż aby mieć pewność, że pupil został całkowicie zabezpieczony, zaleca się osobiste dokonanie tej czynności.

KIEDY CHIPOWANIE STAJE SIĘ KONIECZNOŚCIĄ

W Polsce właściciele nie są objęci ustawowym obowiązkiem czipowania psów. Istnieją jednak sytuacje, w których zachipowanie psa, kota przestaje być kwestią wyboru a zaczyna być obowiązkiem. Są to np.:

1.      PRZEKRACZANIE GRANICY

Wszczepienie czipa jest konieczne przede wszystkim do założenia paszportu, który jest dokumentem niezbędnym przy przekraczaniu granicy i podróżach w obrębie Unii Europejskiej; poza krajami unijnymi paszport ważny jest w następujących krajach: Norwegii, Szwajcarii, Lichtensteinie, Monako, Watykanie, Andorze i na Islandii.

Podczas przekraczania granicy z krajami trzecimi (spoza UE), obowiązują odrębne przepisy, z którymi można się zapoznać na stronie internetowej danej ambasady. W takich przypadkach także wymagane jest znakowanie – tatuaż bądź mikroczip, w zależności od przepisów obowiązujących w danym kraju, przy czym podkreślić należy, iż tatuaż jest respektowany przez nieliczne kraje.

W niektórych spośród państw trzecich wymagane są dodatkowo badania miareczkowania przeciwciał p/wściekliźnie we wskazanych do tego celu laboratoriach.

Jeśli zwierzę podróżuje w obrębie UE, konieczne jest jedynie ważne szczepienie p/wściekliźnie; musi być ono wykonane po ukończeniu przez psa trzeciego miesiąca życia i nabiera ważności po trzech tygodniach od daty szczepienia.

2.      REJESTRACJA MIOTÓW

W świetle nowych regulacji prawnych obowiązujących od roku 2011stworzono hodowcom możliwość wyboru formy znakowania pomiędzy tatuowaniem i chipowaniem; przed wejściem w życie powyższych przepisów tatuowanie było konieczne zaś wszczepianie mikrochipów mogło stanowić jedynie dodatkową formę znakowania.
Obecnie hodowca ma możliwość wyboru metody znakowania a jedynym warunkiem stawianym przez ZK jest wymóg stosowania ustalonej metody znakowania dla całego miotu. w założeniu zatem, że choćby jedno ze szczeniąt będzie przekraczało granice kraju zasadnym i optymalnym rozwiązaniem staje się chipowanie.

Argumentów odnośnie zasadności znakowania – nawet nierasowych zwierząt - jest wiele. Nie jest wprawdzie bez znaczenia, którą z nich wybierzemy niemniej najistotniejszym aspektem jest to, abyśmy w ogóle zadbali o tę zapewniającą bezpieczeństwo naszemu czworonogowi formalność i w przypadku posiadania przez zwierzę chipa samodzielnie dokonali rejestracji w Centralnej Bazie Zwierząt Oznakowanych Elektronicznie.